Fütürizm anlayışı İngilizce’de ‘Gelecek’ anlamına gelen ‘Future’ kavramından türemiş bir düşünce sistematiğidir. Gelecekçilik olarak da ifade edilen bu toplumsal hareketin sanat anlayışında da kendini ciddi manada hissettirdiğinden söz etmek gerekir. 1909 ile 1920 yılları arasında İtalya’da ortaya çıkması akım ile alakalı en değerli detaydır. Sanatın merkezlerinden biri olarak kabul gören İtalya’da şekillenen bu anlayışın bek çok sanat dalında kendini hissettirdiği açıktır.
Fütürizm, geçmişte ortaya çıkmış sanat anlayışlarını ve gelenekleri reddetmek üzerine kurulmuştur. Dünyanın gelecekte ancak modernlik anlayışı ile daha yaşanabilir bir yer olacağı düşüncesi hakimdir. Modernleşme sayesinde ‘Şehirleşmiş Medeniyet’, ‘Sürat’ ve ‘Makineleşme’ anlayışlarının hâkim olacağı düşüncesi vardır. Bu da arzu edilen bir yaşam ortaya çıkarmak adına oldukça başarılıdır.
Fütürizm Nasıl Ortaya Çıktı?
Gelecekçilik anlayışının en önemli temsilcisi olarak kabul gören isin Filippo Tommaso Marinetti’dir. Bu akımın kurucusu olarak da bilinen Marinetti’nin 1909 yılında La Gazzetta Dell’Emilia’da yayınladığı ‘Fütürizm Bildirisi’ bu anlayışın temelini oluşturmuştur. Daha geniş kitlelere ulaşmak ve akımın bilinirliğini arttırmak amacıyla aynı yıl La Figaro gazetesinde de bu bildirinin yayımlandığından söz etmek gerekir.
Bildiriye göre insanların geçmişle bir ilgileri olmadığını ve olmaması gerektiği savunulur. Geçmişin tekrar edilmesi ya da taklit edilmesi Fütürist sanatçılar için çok da kabul edilebilir bir anlayış değildir. Bunun yanı sıra bu akım; Feminizm, Ahlakçılık ve diğer yararcı korkak olarak isimlendirilen kimselere karşı çıkmaktadır. Söylemlerinde bir nebze şiddet ve cesaret ortaya koyan Fütüristlerin aslında orijinalliği daima önemsediklerinden bahsetmek gerekmektedir.
Fütüristlerin Özellikleri Nelerdir?
Gelecekçi bir ideal çerçevesinde anlayışını ortaya koyan Fütüristler için aşağıdaki özellikleri sıralamak doğru olacaktır. Bu kapsamda Fütüristler;
- Hem kendisi hem de toplum için yenilikçi ve ilerlemeci bir vizyon geliştirme hedefindedir,
- Toplumdan kişiye doğru var olan bütün kurumlarda yararı ön planda tutar,
- İnsanlığın sorumlu olduğu anlayış ve tutumların farkındadır,
- Geleceği seyretmek yerine geleceği tasarlamayı arzu eder,
- Çağdaşlaşmanın sınırlarını genişletir ve yeniden tanımlar,
- Dünya ve insan arasında karşılıklı bir aitlik düşüncesine sahiptir,
- Dünyanın bir örgüt olduğu ve insanın bu örgütte yer alması gerektiğini düşünür,
- Fütürizm anlayışını yaymak ve insanları bu akıma çekmek ister.
Bu anlayışları benimseyen Fütüristlerin dünyada sayısı azımsanmayacak ölçüde fazladır. Bir sanat anlayışından çok daha fazlası olduğunu ifade edebileceğimiz Fütürizm; toplumsal bir model oluşturmada da oldukça değerlidir.
En Önemli Fütürist Sanatçı ve İsimler
Fütürizmin bir alanla sınırlı kalmaması nedeniyle bu konuda eser veren pek çok isimden söz etmek mümkündür. Genellikle resim, mimari, müzik ve edebiyatta yoğunlaşan bu anlayışın en değerli temsilcileri şu şekildedir.
- Filippo Tommaso Marinetti (Şair)
- Giovanni Papini (Yazar)
- Luigi Russolo (Ressam ve Müzisyen)
- Antonio Sant’Elia (Mimar)
- Giacomo Balla (Ressam)
- Umberto Boccioni (Ressam ve Heykeltıraş)
- Anton Giulio Bragaglia (Ressam)
- David Burliuk (Ressam)
İsimleri arttırmak ve daha fazla isme yer vermek mümkün olsa da en değerli isimlere yer vermek daha doğru olacaktır. Bu kapsamda Fütürist diğer sanatçılar için kısa bir araştırma yapmanız yeterli olacaktır.
